NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
مُعَرِّفُ
بْنُ وَاصِلٍ
عَنْ
مُحَارِبِ
بْنِ دِثَارٍ
عَنْ ابْنِ
بُرَيْدَةَ
عَنْ أَبِيهِ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
نَهَيْتُكُمْ
عَنْ زِيَارَةِ
الْقُبُورِ
فَزُورُوهَا
فَإِنَّ فِي
زِيَارَتِهَا
تَذْكِرَةً
(İbn
Büreyde'nin) babasından, demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.):
"Ben sizi kabir
ziyaretinden men etmiştim, artık onları ziyaret ediniz. Çünkü kabirleri
ziyarette tezkire (öğüt, ölümü hatırlatma ve ibret) vardır" buyurmuştur.
İzah:
Müslim, cenâiz, edahi; Ebû Dâvûd, eşribe;
Tirmizî, cenâiz; Nesâî', cenâiz, dahâya, eşribe; İbn Mâce, cenâiz;
Ahmed b. Hanbel, 145, 452,
III, 38, 63, 66, 237, 250, V, 350, 355-357, 359, 361.
İslâm'ın ilk yılları, müslümanların cahiliye
âdetlerinden yeni kurtulmaya çalıştıkları bir dönem olduğu için Rasûl-i Zi-şan Efendimiz müslümanları kabir ziyareti esnasındaki İslâm dışı davranışlardan
korumak amacıyla, İslâm'ın onların kalplerine ve içtimai hayatlarına yerleşip
onlara tam manasıyla hâkim olmasına kadar kabir ziyaretini yasaklamıştı. İslâmî hükümler onların hayatına iyice hâkim olduktan
sonra, kabir ziyareti için gereken âdab ve erkâna
riayet etmek şartıyla, "İsteyen (kabirleri) ziyaret etsin (fakat ziyaret
esnasında sakın) kötü söz söylemeyiniz."[Nesâî, cenâiz] buyurarak bu yasağı kaldırmıştır.
Her ne kadar Zahiriyye imamlarından İbn Hazm, metinde geçen "... kabirleri ziyaret
ediniz..." emrinin farziyyet için olduğunu,
binaenaleyh kabirleri ziyaret etmenin farz olduğunu söylemişse de, cumhur bu
emrin men-dupluk için olduğunu ve dolayısıyla
kabirleri ziyaret etmenin mendub olduğunu
söylemiştir.
Bu hadis-i şerif İbn Mâce'nin Sünen'inde:
"Ben sizi kabirleri ziyaretten menetmiştim. Artık siz onları ziyaret
ediniz. Çünkü şüphesiz kabir ziyareti insanı (kendisini) dünyaya kaptırmaktan
kurtarır ve âhireti hatırlatır." mealindeki
lafızlarla; Hâkim'in Enes'ten naklettiği hadiste de:
"Kabirleri ziyaret ediniz, çünkü bu ziyaret kalpleri inceltir, gözleri
yaşartır ve âhireti hatırlatır. (Fakat ziyaretiniz
esnasında) uygunsuz söz söylemeyiniz." anlamına gelen lafızlarla rivayet
edilmiştir.
Bütün bu hadis-i
şerifler, kabir ziyaretinin meşruluğuna ve bunun Hz.
Nebi tarafından teşvik edilmiş olduğuna delâlet etmektedir. İslâm âlimleri
erkeklerin kabirleri ziyaret etmesinin sünnet olduğunda ittifak etmişlerse de
kadınların kabirleri ziyaret etmelerinin hükmü üzerinde ihtilâfa düşmüşlerdir. İnşaallah bir sonraki hadis-i şerifin şerhinde bu mevzuyu ele alacağız.